[KOKOS] NOOT
- The doc.
- 11 sep 2017
- 4 minuten om te lezen
Een tijdje geleden ontving ik een bericht van vriend en Wim Hof protegé Bart Scholtissen. Bart heeft een achtergrond als neurowetenschapper en is gespecialiseerd in veranderprocessen. Door het vinden van focus leert hij mensen omgaan met fundamentele veranderprocessen en weer balans te vinden in het leven. Er verandert veel tegenwoordig, vooral rondom eten. De balans lijkt verstoord. Zo legde Bart mij dus onlangs de kokoskwestie voor. Want kokos is hip. Kokoswater, kokosolie of -boter zo je wilt. Meestal is het namelijk een vaste substantie. Behalve in de zomer, als het echt warm is. Maar de zomer is voorbij en de vraag blijft hangen: hoe zit dat nou met kokosvet?
De essentie
Het is goed om de essentie van vetten even op te frissen. Want, jarenlang zijn we bang gemaakt voor vet. We vermeden vet en aten light en low-fat. Dat waren dan vaak gemodificeerde producten die extra koolhydraten behoefden om te compenseren voor een gebrek aan mondgevoel en smaak. We zijn er dan ook niet gezonder op geworden. Niet het minst omdat alle vetten zo veel mogelijk vermeden werden, ook de gezonde vetten. En ja, ik hoor cliënten ook nu nog vaak ten onrechte producten afwijzen omdat ze een aanzienlijk deel vet bevatten. Ons lichaam heeft vet nodig en wel vanwege 3 belangrijke functies (er zijn er overigens meer), namelijk:
- Vet voorziet ons van brandstof
- Vet helpt vitamines te absorberen
- Vet vormt een belangrijke bouwstof van alle celwanden
Kokosvet
Kokosvet is een vetsoort die ons verwart. Het is van oorsprong een plantaardig vet, maar het is hard type met veel verzadigde vetten. In onze collectieve perceptie staan plantaardig en verzadigd al jarenlang haaks op elkaar: de eerste zien we als ‘goed’ en de laatste als ‘slecht’. Goed voor hart en vaten versus slecht voor hart en vaten.
Een unieke soort
Een snelle google-search laat zien dat kokosvet bijna 90% verzadigd vet bevat. Meer dan tweemaal zoveel als varkensvet bijvoorbeeld. Onlangs kopte een rubriek in de Volkskrant daarmee. Een beetje bangmakerij als je het mij vraagt, want het gaat niet alleen om de hoeveelheid, maar ook om de samenstelling van het (verzadigde) vet.
1. Kokosvet boost namelijk het HDL-cholesterol meer dan vele andere vetsoorten, door de hoge concentratie lauric acid dat het bevat [1]. HDL-cholesterol, kan helpen de vaten te beschermen, mits het LDL-cholesterol niet te hoog wordt.
2. Bijkomend voordeel is dat kokosvet door de hoge concentratie verzadigde vetten behoorlijk stabiel is bij hoge temperaturen en daardoor niet snel zal verbranden. Vergelijk het maar eens met oliën zoals olijfolie. Veelal onverzadigde vetten, die bij verhitting veel sneller gaan roken en donker verkleuren, een teken van verbranding.
3. Daarnaast bevatten plantaardige vetten meer dan “alleen maar vet”, ze zijn dragers van antioxidanten en bioactieve stoffen [2,3] die bijdragen aan een goede gezondheid.
De realiteit
Bovenstaande klinkt hoopvol. De positieve eigenschappen van kokosvet worden echter vaak sterk uitvergroot en voorstanders van kokosvet onderbouwen hun stellingname met argumenten dat inheemse volkeren in de tropen grote hoeveelheden kokosvet consumeren. Het is goed om vanuit een holistisch perspectief te realiseren dat deze volkeren een volkomen ander eetpatroon hebben. Ze voeden zich veelal plantforward. Eten zeker niet processed. De combinatie van een dikke reep melkchocolade afgetopt met een vette lepel kokosvet kennen ze niet. Een dergelijke combinatie gaat je hier dus waarschijnlijk ook niet helpen aan een betere gezondheid. Denken dat kokosvet in onze maatschappij dé nieuwe holy grail zou kunnen zijn tot een betere gezondheid is dan ook niet juist. Noem het gerust naïef.
| ''Kokosvet laat het cholesterol stijgen... maar in mindere mate dan boter!'' |
In lijn met bovenstaande publiceerden onderzoekers vorig jaar in Nutrition Reviews over het effect van kokosvet op een van de voornaamste bedreigingen van gezondheid: hart- en vaatziekten. Ze concludeerden dat kokosvet momenteel nog onvoldoende onderbouwd het risico op hart- en vaatziekten vermindert [4] . Zo lieten de onderzoekers zien dat kokosvet het bloedcholesterol laat stijgen (zowel HDL als LDL cholesterol) in vergtelijking tot onverzadigde oliën zoals zonnebloemolie en olijfolie, maar in mindere mate dan boter...
Nieuwe focus
Zo cirkelen we almaar rond. Hoe meer we denken te weten, hoe meer vragen ontstaan. Ook ik raak af en toe verward en dat zet me aan het denken. Is het hacken van het grote voedingsvraagstuk misschien wishful thinking? Of kijken we verkeerd? Te gefocust misschien? Zullen we ooit antwoorden vinden in het verder reduceren van één enkel voedingsmiddel of nutriënt? Ik geloof dat het tijd wordt voor verandering, een nieuwe focus. Laten we in onze bescheidenheid grootser durven denken. Holistisch. Reductionisme heeft ons gebracht waar we nu staan: we weten veel, maar kunnen er niks mee; we komen niet tot de essentie. Na 100 jaar voedingswetenschap zijn we eigenlijk gewoon terug bij af. Let’s reconsider food as a whole – beyond wholefoods dus. Een nieuwe focus. Een nieuwe balans!
The doc.
- Samefko
Bronnen
1. Mensink RP, Zock PL, Kester AD, Katan MB (May 2003). "Effects of dietary fatty acids and carbohydrates on the ratio of serum total to HDL cholesterol and on serum lipids and apolipoproteins: a meta-analysis of 60 controlled trials". American Journal of Clinical Nutrition. 77 (5): 1146–1155
2. Montaño A, Hernández M, Garrido I, Llerena JL, Espinosa F. Fatty acid and phenolic compound concentrations in eight different monovarietal virgin olive oils from extremadura and the relationship with oxidative stability. Int J Mol Sci. 2016;
3. Obied HK, Prenzler PD, Omar SH, Ismael R, Servili M, Esposto S, Taticchi A, Selvaggini R, Urbani S. Pharmacology of Olive Biophenols. In: Fishbein JC, Heilman JM, editors. Advances in Molecular Toxicology. Vol. 6. Elsevier; Amsterdam: 2012. pp. 195–242
4. Eyres, Laurence et al. “Coconut Oil Consumption and Cardiovascular Risk Factors in Humans.” Nutrition Reviews 74.4 (2016): 267–280. PMC. Web. 10 Sept. 2017
Comments