Griep? Ask The doc.

Ik lees wel eens dat, wanneer je ziek bent, het goed is om het er uit te sporten. Toch voel ik me vaak niet optimaal tijdens een griepige workout. Hoe denk jij hierover Samef? Werkt sporten als je ziek bent of verslechtert dit juist mijn immuunsysteem?

Groetjes,

Shai

Hey Shai! Tsja, het is wel een relevante vraag tijdens deze snotterige maanden. Laten we vooral hopen dat begin 2018 ons wat milder zal behandelen. De laatste weken stonden namelijk in het teken van een zgn. griepepidemie. Het RIVM (da’s ons landelijke instituut dat de volksgezondheid monitort en in kaart brengt) definieert een griepepidemie als volgt:

“…wanneer voor een periode van 2 achtereenvolgende weken de grens van 51 per 10.0000 (bij de huisarts) ingeschreven patiënten ‘griepachtige klachten’ vertonen, én wanneer bij een ‘substantieel’ aantal van deze patiënten het griepvirus in neus- en keelmonsters wordt aangetoond…” (vrij vertaald van RIVM)

Simpel gezegd zijn dit de criteria:

1. Griepsymptomen bij 51 of meer uit 100.000 mensen…

2. voor een periode van ten minste 2 weken achtereenvolgens…

3. waarbij steekproefsgewijs het griepvirus moet kunnen worden aangetoond in neus- en keelmonsters

Dat gezegd hebbende... Ziek zijn, zoals jij het eerder noemde, kent natuurlijk veel vormen. Er is een verschil tussen langdurig ziek of bedlegerig zijn en het hebben van een griepje. Daarbij ervaren mensen griepachtige symptomen ook nog eens verschillend, zowel mentaal als fysiek. Onlangs verscheen een bijzonder interessant onderzoek dat aantoonde dat ‘aanstelleritis’ – frequent voorkomend onder mannen, waaronder ikzelf - wel degelijk een fysieke grondslag kent [1]! http://www.bmj.com/content/359/bmj.j5560.

. . . aanstelleritis – frequent voorkomend onder mannen, waaronder ikzelf – kent wel degelijk een fysieke grondslag!

Ziek zijn en ziek zijn….

Ziek zijn kent verschillende uitingsvormen. Langdurig (fysiek) ziek zijn gaat vaak gepaard met veel zitten en liggen en dat beïnvloedt de mobiliteit en bewegingsvrijheid van het lichaam. Hiermee dus ook indirect de lichaamssamenstelling en -functionaliteit. Zelfs relatief korte periodes van verminderd spiergebruik (10 dagen; bijvoorbeeld door ziekenhuisopname) leiden al tot een afname van spiermassa [2,3]. Dat komt door de afwezigheid van fysiologische prikkels die juist deze spiermassa onderhouden. Simpel gezegd: als jij je benen niet gebruikt, ziet je lichaam die betreffende spiermassa als overbodig. Het steekt er dan geen energie meer in en het gevolg is verlies van functionele spiermassa in de benen.

Zo heb ik als gezondheidsadviseur menig cliënt gezien die fysiek ‘beter’ het ziekenhuis inging dan verliet. Langdurig zieken zijn echter vaak maar deels beperkt en kunnen er zeker bij gebaat zijn om te sporten. Of liever gezegd: te (blijven) bewegen!

Eten

Daarnaast is eten van invloed op behoud van spiermassa. Eiwitten spelen een belangrijke rol als bouwstenen van spiermassa (zie ook nutrition nerds over eiwitten). Maar laten we vooral niet de kwaliteit van eten vergeten. Micronutriënten spelen een rol in het vrijmaken van energie en in stofwisselingsprocessen en faciliteren hiermee spieropbouw. De nadruk op plantaardig en gevarieerd eten met aandacht voor eiwitten vormt de basis.

Acuut ziek

Het “acute” en kortstondiger ziek zijn is vaak een gevolg van het binnendringen van ziekteverwekkers zoals het influenza- of griepvirus. Dat leidt dan tot een acute immuunreactie, waardoor allerlei ongemak ontstaat, zoals hoofdpijn, spierpijn en vermoeidheid.

Als jij je benen niet gebruikt, ziet je lichaam die spiermassa als overbodig. Het gevolg: verlies van spiermassa.

Wat doet sporten met immuunsysteem?

Onderzoek geeft aan dat sporten tegen een matige intensiteit in je voordeel werkt Shai! Hoog intensief sporten daarentegen, kan het immuunsysteem juist weer verzwakken [5]. Maar de relatie tussen sporten of bewegen en het immuunsysteem is niet zo rechtlijnig als’ie lijkt: er zijn namelijk nog een aantal andere factoren die hier in meedingen, waaronder omgevingsfactoren (bijvoorbeeld luchtkwaliteit) en de individuele voedingstoestand [5].

En hoe zit dat dan nu met ziek zijn en sporten?

Vanwege de algehele malaise die een griepje met zich meebrengt is het dan allereerst niet echt prettig om enige vorm van fysieke inspanning te verrichten. Daarbij komt dat het algemene advies is om zo veel mogelijk rust te nemen [4].

Mind over body: ziek zijn en daling in sportprestatie is een illusie?

Mocht je dan toch zo eigenwijs zijn te denken dat jouw schema niet zonder jou kan, misschien moet je de gok dan maar gewoon wagen. Want er is - vreemd genoeg - nog maar weinig bekend over de relatie tussen ‘ziek zijn’ en sportprestaties. Volgens een oud artikel uit de jaren ’80, zou het zelfs zo kunnen zijn dat de veronderstelde daling in sportprestaties tijdens “vermeende” ziekte meer van psychologische aard is, dan van fysieke [6].

Toch ben ikzelf terughoudend met extreem sporten tijdens ziekte. Zeker wanneer ik last heb van temperatuurschommelingen of duizeligheid. Safety fist! En niet alleen die van jezelf: hou er ook rekening mee dat je wel een mogelijke bron van besmetting bent voor anderen...

Verdomd lastig dus, die griep. Of je ‘m er uit kunt sporten heb ik niet kunnen achterhalen. Ik denk dat het vooral verstandig is te luisteren naar wat je lichaam aangeeft. De mens heeft als het goed is immers een natuurlijke drive om te bewegen. Als die drive er nog niet is, blijf dan vooral nog even lekker op de bank liggen, uitgriepen. Maar niet te lang, 2018 is alweer ingezet. Sta niet stil, beweeg voort!

Enjoy health!

The doc.

- Samefko

Bronnen

1. Sue K. The science behind “man flue”. BMJ, 2017

2. Kortebein P, Ferrando A et al. Effect of 10 days of bed rest on skeletal muscle in healthy older adults. JAMA, 2007 297 (16) 1772-4

3. Wall B, Dirks M et al. Neuromuscular electrical stimulation increases muscle protein synthesis in elderly type 2 diabetic men. Am J Physiol Endocrinol Metab., 2012 303(5):E614-23

4. Thuisarts netwerk via link https://www.thuisarts.nl/griep/ik-heb-griep

5. Brolinson P. Exercise and the Immune System. Clin Sports Med. 26 (3) 311-319

6. Roberts J Virus infections and sports performance--a prospective study. Br J Sports Med. 1988; 22(4): 161–162